Aerobatics Wedstrijden
Aerobatics wedstrijden voor zweefvliegtuigen trekken enthousiaste deelnemers en toeschouwers aan en ze dragen bij aan de promotie van de zweefvliegsport als een uitdagende en opwindende activiteit.
Wedstrijden en kampioenschappen worden gehouden in vele landen in Europa maar ook in de VS en Japan en nog een aantal andere landen in de wereld. De Wereld Kampioenschappen vinden bijna altijd plaats in Europa. Duitsland is het land waar de meeste activiteiten zijn op dit gebied. Tijdens deze wedstrijden kunnen de deelnemers hun vaardigheden demonstreren. Onderstaand enkele kenmerken van deze wedstrijden.
Doel en beoordeling
Het hoofddoel van aerobatics wedstrijden is om de vaardigheid en precisie van de piloten te beoordelen bij het uitvoeren van verschillende aerobatic manoeuvres.
Een panel van judges beoordeelt de prestaties op basis van vastgestelde criteria, waaronder precisie, symmetrie, presentatie en harmonie.
Categorieën van figuren en de "K-factor"
Deelnemers voeren een reeks figuren uit die zijn opgenomen in het officiële Aresti Aerobatic Catalogue voor zweefvliegtuigen http://www.arestisystem.com/
Enkele veelvoorkomende manoeuvres zijn lijnen, loopings, rolls, stall-tuns, tail-slides, spins, flicks, inverted flight en combinaties van deze figuren.
Wedstrijd aerobatics bestaat uit het vliegen van een vooraf bepaalde reeks figuren die bekend staan als een sequence of programma. Elk figuur in een programma heeft een K-factor, of moeilijkheidscoëfficiënt, toegewezen gekregen. Zo heeft de looping een K-factor van 10 en een 360⁰ roll 14. De sequence zelf heeft ook een K-factor die de totale moeilijkheidsgraad weergeeft van alle figuren tezamen. Tijdens een wedstrijd zullen de judges ieder afzonderlijk figuur beoordelen met een cijfer van 0 tot 10. Dit cijfer wordt vermenigvuldigt met de K-factor wat dan de score voor dat figuur is. De optelsom van alle figuren in het gevlogen programma bepaalt de eindscore.
Niveaus
Er zijn bij zweefvlieg aerobatics 4 competitie categorieën te onderscheiden te weten: Sportsman, Intermediate, Advanced en Unlimited. Bepalend voor deelname in een bepaalde categorie is het niveau van de vlieger en de beperking van het zweefvliegtuig.
Bij de Wereld Kampioenschappen wordt alleen in de categorieën Advanced en Unlimited gestreden.
De Sportsman en Intermediate categorieën kom je tegen op Nationaal- of lokaal niveau.
Wedstrijdformats
Wereld Kampioenschappen (World Advanced Aerobatic Glider Championships, WAGAC en World Aerobatic Glider Championships, WAGC)
Een wedstrijd bestaat meestal uit 3 programma onderdelen t.w.: Known Programme, Free Programme en Unknown Programme
Known Programme (1x gevlogen) bestaat uit vijf figuren die zijn vastgesteld door de CIVA en 5 figuren die de deelnemers zelf mogen invullen met een totaal van maximaal 175 K in de Advanced en 230 K in de Unlimited categorie. De sequence kan ruim voor de wedstrijd (meestal al een half jaar) worden samengesteld en geoefend.
Free Programme (1x gevlogen) wordt tijdens de wedstrijd samengesteld. Ieder land, "National Aero Club" (NAC), levert een figuur in. Bij loting worden dan 7 figuren gekozen. Iedere deelnemer maakt zijn eigen sequence met deze vastgestelde figuren waar hij zelf 1 of 2 'linking figuren' aan mag toevoegen met een totaal van 180 K in de Advanced categorie en 210 in de Unlimited.
Unknown Programme (max. 4x gevlogen) wordt tijdens de wedstrijd samengesteld. Ieder land levert een figuur in. Bij loting worden dan 7 figuren gekozen. Ieder land (NAC) maakt een sequence met deze vastgestelde figuren waar hij zelf 1 of 2 'linking figuren' aan mag toevoegen met een totaal van 180 K in de Advanced categorie en 210 K in de Unlimited. De internationale jury kiest uit de aangeleverde sequences één sequence.
Nationale Kampioenschappen en wedstrijden
In de afgelopen recente jaren zijn er in Nederland geen Kampioenschappen georganiseerd. Alleen in 2021 hebben 3 kunstzweefvliegers deelgenomen tijdens de DONAC. Lars Hofman werd toen Nationaal Kampioen. Vanaf 2002 t/m 2009 werden 7x de Nederlandse Kampioenschappen gehouden op het Militair Vliegveld Deelen. Alleen in 2007 kon de Kampioenschap niet plaatsvinden vanwege activiteiten op Vliegbasis Deelen door de Koninklijke Luchtmacht.
Mogelijk dat de Commissie KunstZweefvliegen binnenkort weer een aanzet geeft voor een Kampioenschap in een bescheiden opzet.
In Duitsland worden ieder jaar Nationale Kampioenschappen gehouden. Hieraan mogen soms ook buitenlandse kunstzweefvliegers deelnemen. Ook zijn er regionale wedstrijden zoals de Salzmann Cup en de DoSi.
De "Aerobatic Box"
Binnen de context van aerobatics wordt de term "box" gebruikt om het gedefinieerde luchtruim aan te duiden waarin de aerobatic manoeuvres worden uitgevoerd tijdens een wedstrijd of een training. De box is essentieel om de veiligheid van de deelnemers en de omgeving te waarborgen en om in een vast omlijnd gebied de beoordeling van de prestaties te laten plaatsvinden. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van de aerobatic-box:
De aerobatics-box is een driedimensionale ruimte in de lucht, weergegeven als een rechthoekige kubus van 1x1x1 kilometer met een ondergrens van 200 meter AGL.
Markeringen van de aerobatic box worden met grote witte lappen op de grond aangebracht. De box heeft een X- en een Y-as. De X-as is de hoofd vliegrichting.
Bij Nationale- en lokale wedstrijden worden de visuele markeringen van de aerobatic box vaak achterwege gelaten. De box wordt dan door middel van een duidelijke overzichtskaart aangegeven. Bij een WK worden altijd zichtbare markeringen van de de aerobatic box neergelegd.
De Judging line
De Judges bevinden zich evenwijdig aan de X-as op een afstand van 150 tot 250 meter van de box grens (de Judging line) waardoor ze een goed overzicht hebben op de deelnemers.
Het georganiseerde karakter van de box vergemakkelijkt de beoordeling van de prestaties door de Judges.
Tijdens een WK moeten er met minimaal 7 en maximaal 10 Judges, inclusief assistent, worden beoordeeld. Dit is exclusief de Chief Judge met zijn assistenten. Bij Nationale- en lokale wedstrijden wordt hier vaak van afgeweken.